Strategic planning là gì? Quy trình hoạch định chiến lược hiệu quả

Lập kế hoạch chiến lược (Strategic Planning) là quy trình hệ thống giúp xác định hướng đi, mục tiêu dài hạn và phân bổ nguồn lực tối ưu cho tổ chức. Đây là nền tảng cốt lõi tránh quản lý bị động và lãng phí tài nguyên. Bài viết này cung cấp kiến thức toàn diện về lợi ích và hướng dẫn chi tiết quy trình 5 bước thực tế để xây dựng kế hoạch thành công.

1. Tổng quan về Strategic Planning

1.1. Strategic Planning là gì?

Strategic planning (lập kế hoạch chiến lược) không đơn thuần là việc lập danh sách công việc cần làm. Đây là một quy trình mang tín hệ thống và định hướng tương lai, thường hoạch định cho khoảng thời gian từ 3 đến 5 năm.

Quy trình này tập trung vào việc xác định phương hướng chiến lược, thiết lập các mục tiêu dài hạn và mục tiêu cụ thể có thể đo lường được cho tổ chức, đồng thời quyết định cách phân bổ nguồn lực tối ưu nhất để đạt được tầm nhìn đã đề ra. Nó đòi hỏi tư duy chiến lược, khả năng phân tích, đánh giá tình hình và đưa ra quyết định sáng suốt và là một phần không thể thiếu của việc quản trị chiến lược tổng thể.

Strategic planning là một quy trình mang tính hệ thống và định hướng tương lai

1.2. Phân biệt Strategic Planning với các khái niệm liên quan

Để hiểu rõ hơn về strategic planning, việc phân biệt nó với các khái niệm thường bị nhầm lẫn là rất quan trọng:

• Strategic Planning và kế hoạch kinh doanh: Điểm khác biệt chính nằm ở khung thời gian và mục đích. Strategic planning tập trung vào tầm nhìn dài hạn (3-5 năm), xác định hướng đi tổng thể và các mục tiêu chiến lược lớn. Trong khi đó, Business Plan (kế hoạch kinh doanh) thường có thời hạn ngắn hơn (1-3 năm), tập trung vào các hoạt động cụ thể, kế hoạch tài chính, marketing, vận hành để đạt được mục tiêu trong giai đoạn ngắn hoặc để kêu gọi vốn đầu tư. Strategic planning định hướng cho business plan.
• Strategic Planning và quản trị chiến lược: Strategic planning là một giai đoạn trong Strategic Management (quản trị chiến lược). Quản trị chiến lược là một quy trình liên tục và bao quát hơn, bao gồm cả việc hoạch định, triển khai, theo dõi, đánh giá và điều chỉnh chiến lược để đảm bảo tổ chức đi đúng hướng và đạt mục tiêu.
• Strategic Planning và mục tiêu: mục tiêu dài hạn là những đích đến tổng quát, mang tính định hướng mà tổ chức muốn đạt được trong dài hạn, thường được xác định trong quá trình strategic planning. Mục tiêu cụ thể là những bước nhỏ hơn, cụ thể, đo lường được (thường theo tiêu chuẩn SMART), có thời hạn rõ ràng, được thiết lập để hiện thực hóa các mục tiêu lớn.
• Strategic Planning và tầm nhìn & sứ mệnh: Tuyên bố tầm nhìn mô tả trạng thái tương lai lý tưởng mà tổ chức hướng tới. Tuyên bố sứ mệnh xác định mục đích cốt lõi, lý do tồn tại của tổ chức. Chúng là nền tảng và nguồn cảm hứng cho quá trình strategic planning, cung cấp định hướng ban đầu để xây dựng chiến lược, nhưng bản thân chúng không phải là kế hoạch chiến lược. Strategic planning là quá trình biến tầm nhìn và sứ mệnh thành hành động cụ thể.

Bảng so sánh Strategic Planning và Business Plan:

Việc áp dụng strategic planning (lập kế hoạch chiến lược) mang lại nhiều ợi ích thiết thực cho sự phát triển bền vững của mọi tổ chức, bất kể quy mô hay lĩnh vực hoạt động. Dưới đây là những giá trị cốt lõi mà quy trình này đem lại:

• Cung cấp định hướng rõ ràng và mục đích chung: Strategic planning giúp xác định một phương hướng nhất quán cho toàn bộ tổ chức. Khi mọi người cùng hiểu rõ tầm nhìn dài hạn và mục tiêu hướng tới, một mục đích chung sẽ được hình thành, tạo sự đồng lòng và tập trung nỗ lực vào những gì thực sự quan trọng, thay vì chỉ đuổi theo những lợi ích ngắn hạn.
• Tối ưu hóa việc phân bổ nguồn lực: Một kế hoạch chiến lược hiệu quả cho phép tổ chức thực hiện phân bổ nguồn lực bao gồm tài chính, nhân lực, thời gian – một cách thông minh và tập trung vào các ưu tiên hàng đầu. Điều này giúp tránh lãng phí và đảm bảo nguồn lực được sử dụng cho những hoạt động mang lại giá trị cao nhất, đóng góp trực tiếp vào việc đạt được mục tiêu chiến lược.
• Cải thiện khả năng ra quyết định: Quy trình lập kế hoạch chiến lược cung cấp một cơ sở dữ liệu và phân tích vững chắc, giúp ban lãnh đạo đưa ra những quyết định sáng suốt và nhất quán hơn. Thay vì đưa ra các quyết định mang tính phản ứng hoặc dựa trên cảm tính, các quyết định sẽ được căn cứ vào mục tiêu dài hạn và sự hiểu biết sâu sắc về môi trường kinh doanh.
• Tạo dựng và duy trì lợi thế cạnh tranh: Bằng việc phân tích kỹ lưỡng môi trường bên trong và bên ngoài, strategic planning giúp tổ chức xác định và phát huy những điểm mạnh độc đáo, đồng thời nắm bắt các cơ hội thị trường. Điều này tạo nền tảng vững chắc để xây dựng và duy trì lợi thế cạnh tranh bền vững so với các đối thủ.
• Tăng cường khả năng thích ứng với thay đổi: Môi trường kinh doanh luôn biến động. Strategic planning không phải là tạo ra một kế hoạch cứng nhắc, mà là xây dựng một khuôn khổ linh hoạt. Quá trình này giúp tổ chức dự đoán và chuẩn bị cho các thay đổi của thị trường, tăng cường khả năng thích ứng và phản ứng nhanh chóng với những thách thức cũng như cơ hội mới.
• Xây dựng văn hóa kinh doanh chủ động và trách nhiệm: Việc lập kế hoạch chiến lược thúc đẩy một văn hóa kinh doanh chủ động, nơi mọi thành viên được khuyến khích suy nghĩ về tương lai và đóng góp vào định hướng chung. Đồng thời, khi các mục tiêu và trách nhiệm được xác định rõ ràng, tính trách nhiệm của từng cá nhân và bộ phận cũng được nâng cao, đảm bảo mọi người cùng nỗ lực để hoàn thành mục tiêu chung.

Lập kế hoạch chiến lược thúc đẩy một văn hóa kinh doanh chủ động

2. Quy trình 5 bước xây dựng Strategic Plan hiệu quả

2.1. Bước 1: Đánh giá & Phân tích

Bước đầu tiên và cũng là nền tảng của quy trình lập kế hoạch chiến lược làđ ánh giá, đây là một quá trình thu thập và phân tích thông tin sâu sắc để hiểu rõ vị thế hiện tại của tổ chức: “Chúng ta đang ở đâu?”. Mục đích chính là có được một bức tranh toàn cảnh, khách quan về cả yếu tố bên trong lẫn bên ngoài đang tác động đến hoạt động kinh doanh.

Quá trình này bao gồm hai phần chính:

1. Phân tích môi trường nội bộ: Tập trung vào các yếu tố mà tổ chức có thể kiểm soát. Điều này bao gồm việc xác định rõ ràng Strengths (Điểm mạnh – những lợi thế, năng lực cốt lõi, nguồn lực như tài chính, nhân sự, tài sản hữu hình và vô hình mà tổ chức sở hữu) và Weaknesses (Điểm yếu – những hạn chế, thiếu sót cần khắc phục. Ví dụ: đội ngũ nhân sự tài năng là điểm mạnh, quy trình vận hành còn thủ công là điểm yếu).
2. Phân tích môi trường bên ngoài: Xem xét các yếu tố nằm ngoài tầm kiểm soát của tổ chức nhưng lại có ảnh hưởng đáng kể. Điều này bao gồm việc nhận diện Opportunities (Cơ hội – những xu hướng, điều kiện thuận lợi từ thị trường hoặc môi trường vĩ mô mà tổ chức có thể khai thác) và Threats (Thách thức – những yếu tố tiêu cực, rủi ro tiềm ẩn có thể gây khó khăn. Ví dụ: sự tăng trưởng của thị trường ngách là cơ hội, sự xuất hiện của đối thủ cạnh tranh mới là thách thức).

Để thực hiện việc đánh giá này một cách hiệu quả, các công cụ phân tích chiến lược thường được sử dụng:

• Phân tích SWOT: Đây là công cụ phổ biến nhất, tích hợp cả phân tích nội bộ (Strengths, Weaknesses) và bên ngoài (Opportunities, Threats) vào một ma trận duy nhất. Để SWOT hiệu quả, cần đảm bảo sự tham gia của nhiều bộ phận, nhìn nhận vấn đề đa chiều, trung thực và tập trung vào những yếu tố quan trọng nhất.
• Phân tích PESTEL: Công cụ này giúp phân tích sâu hơn về môi trường vĩ mô bên ngoài thông qua sáu yếu tố chính: Political (Chính trị – luật pháp, chính sách), Economic (Kinh tế – lạm phát, tăng trưởng), Social (Xã hội – nhân khẩu học, văn hóa), Technological (Công nghệ – đổi mới, tự động hóa), Environmental (Môi trường – biến đổi khí hậu, bền vững), và Legal (Pháp lý – quy định ngành, luật lao động).

Điều cốt lõi ở bước này là chất lượng của input (thông tin đầu vào). Việc thu thập dữ liệu đa dạng từ nhiều nguồn như các bên liên quan (nhân viên, khách hàng, nhà cung cấp, ban lãnh đạo), thông tin chi tiết về khách hàng qua khảo sát, phỏng vấn, phản hồi, dữ liệu ngành (báo cáo thị trường, xu hướng) và phân tích đối thủ cạnh tranh (chiến lược, điểm mạnh yếu của họ) sẽ giúp tạo ra một bức tranh đánh giá chính xác và toàn diện nhất.

PESTEL (PESTEL Analysis) giúp phân tích sâu hơn về môi trường vĩ mô bên ngoài thông qua sáu yếu tố chính

2.2. Bước 2: Xác định định hướng chiến lược

Sau khi đã có cái nhìn rõ ràng về vị thế hiện tại qua bước đánh giá, bước tiếp theo là xác định direction (định hướng chiến lược) cho tương lai: “Chúng ta muốn đi đến đâu?”. Kết quả phân tích từ Bước 1 (SWOT, PESTEL, insight từ stakeholders…) chính là cơ sở quan trọng để định hình con đường phía trước một cách thực tế và có căn cứ.

Ở giai đoạn này, việc xem xét và tái khẳng định tuyên bố tầm nhìn và tuyên bố sứ mệnh đóng vai trò then chốt. Tầm nhìn vẽ nên bức tranh về trạng thái tương lai lý tưởng mà tổ chức khao khát đạt được, trong khi Sứ mệnh làm rõ mục đích cốt lõi, lý do tồn tại và giá trị mà tổ chức mang lại. Chúng hoạt động như những ngôi sao dẫn đường, đảm bảo rằng các mục tiêu và chiến lược sắp tới luôn nhất quán với bản sắc và khát vọng dài hạn của tổ chức.

Dựa trên nền tảng tầm nhìn, sứ mệnh và kết quả phân tích, tổ chức sẽ tiến hành thiết lập:

1. Mục tiêu chiến lược: Đây là những mục tiêu lớn, mang tính định hướng dài hạn (thường là 3-5 năm), thể hiện những kết quả chính mà tổ chức muốn đạt được để hiện thực hóa tầm nhìn. Mục tiêu thường mang tính bao quát hơn. Ví dụ: “Trở thành top 3 thương hiệu dẫn đầu thị phần trong ngành X vào năm 2028”, “Mở rộng hoạt động sang 2 thị trường quốc tế mới”.
2. Mục tiêu cụ thể: Để biến các mục tiêu chiến lược thành hiện thực, cần phải chia nhỏ chúng thành các mục tiêu cụ thể hơn. Mục tiêu phải tuân thủ nguyên tắc SMART, nghĩa là chúng cần phải:
   • Specific (Cụ thể): Rõ ràng, dễ hiểu, không mơ hồ. Ai làm? Làm gì? Ở đâu?
   • Measurable (Đo lường được): Có chỉ số, tiêu chí rõ ràng để đánh giá mức độ hoàn thành. Làm sao biết đã đạt được?
   • Achievable (Khả thi): Có thể đạt được với nguồn lực và khả năng hiện có, mang tính thách thức nhưng không phi thực tế.
   • Relevant (Liên quan): Phù hợp và đóng góp trực tiếp vào việc đạt được các Strategic Goals lớn hơn và Tầm nhìn chung. Tại sao mục tiêu này quan trọng?
   • Time-bound (Có thời hạn): Có khung thời gian thực hiện rõ ràng (ngày bắt đầu, ngày kết thúc). Khi nào cần hoàn thành?

Doanh nghiệp cần có khung thời gian thực hiện rõ ràng

Ví dụ, để hỗ trợ mục tiêu chiến lược: “Tăng trưởng doanh thu 30% trong 3 năm tới”, một mục tiêu SMART có thể là: “Tăng tỷ lệ chuyển đổi khách hàng tiềm năng trên website từ 2% lên 3% trong vòng 12 tháng tới thông qua việc tối ưu hóa trang đích và quy trình đăng ký”.

Việc xác định rõ ràng các mục tiêu chiến lược và mục tiêu theo nguyên tắc SMART đảm bảo rằng mọi nỗ lực và nguồn lực của tổ chức đều được tập trung vào việc đạt được những kết quả mong muốn một cách hiệu quả và có thể đo lường được.

2.3. Bước 3: Xây dựng kế hoạch hành động & Đo lường

Khi đã xác định được đích đến (mục tiêu chiến lược và mục tiêu cụ thể), bước tiếp theo là vạch ra con đường chi tiết để đi đến đó: “Làm thế nào chúng ta sẽ đạt được mục tiêu?”. Đây là giai đoạn chuyển hóa những ý tưởng chiến lược thành các hành động cụ thể, có thể thực thi và đo lường được. Quá trình này bao gồm nhiều yếu tố then chốt:

1. Hoạch định chiến lược thực thi: Dựa trên các mục tiêu cụ thể đã đề ra, tổ chức cần lựa chọn các chiến thuật hay phương pháp tiếp cận phù hợp nhất để đạt được chúng. Ví dụ, để đạt mục tiêu tăng nhận diện thương hiệu, các chiến thuật có thể bao gồm đẩy mạnh content marketing, chạy quảng cáo trên mạng xã hội, hoặc tổ chức sự kiện. Việc lựa chọn chiến thuật cần cân nhắc đến nguồn lực, môi trường cạnh tranh và hiệu quả dự kiến.
2. Xây dựng kế hoạch hành động chi tiết: Đây là xương sống của việc thực thi chiến lược. Một kế hoạch hành động hiệu quả sẽ chia nhỏ từng mục tiêu thành các sáng kiến hoặc dự án cụ thể hơn. Đối với mỗi sáng kiến/dự án, cần xác định rõ:
   • Các hoạt động chính: Những công việc cụ thể cần thực hiện.
   • Người chịu trách nhiệm: Cá nhân hoặc bộ phận nào phụ trách thực hiện từng hoạt động.
   • Thời hạn hoàn thành: Khung thời gian cụ thể cho từng hoạt động và toàn bộ sáng kiến/dự án.
   • Nguồn lực cần thiết: Nhân lực, công cụ, ngân sách…
3. Phân bổ nguồn lực & ngân sách: Kế hoạch hành động phải đi kèm với việcphân bổ nguồn lực hợp lý. Dựa trên dự báo tài chính và mức độ ưu tiên của từng sáng kiến, tổ chức cần lập ngân sách chi tiết, đảm bảo có đủ nguồn lực để triển khai các hoạt động đã đề ra một cách hiệu quả.
4. Xác định KPIs: Để track theo dõi tiến độ và đánh giá mức độ thành công của kế hoạch, việc xác định các KPIs là cực kỳ quan trọng. KPIs là những chỉ số đo lường cốt lõi, phản ánh trực tiếp việc đạt được các mục tiêu. Một KPI tốt cần phải đo lường được bằng con số cụ thể và cung cấp thông tin đủ rõ ràng để có thể đưa ra hành động điều chỉnh nếu cần. Ví dụ: Tỷ lệ chuyển đổi, chi phí thu hút khách hàng mới (CAC), mức độ hài lòng của nhân viên, thời gian hoàn thành dự án…

Việc xây dựng một kế hoạch hành động chi tiết, gắn liền với ngân sách và các chỉ số đo lường rõ ràng sẽ đảm bảo rằng chiến lược không chỉ dừng lại ở mức độ ý tưởng mà được chuyển hóa thành những bước đi cụ thể, hướng tới mục tiêu đã định.

Bảng mẫu Action Plan đơn giản:

2.4. Bước 4: Triển khai kế hoạch

Một strategic plan (kế hoạch chiến lược) dù được xây dựng công phu đến đâu cũng sẽ trở nên vô nghĩa nếu không được đưa vào triển khai một cách hiệu quả. Đây là giai đoạn biến những ý tưởng và kế hoạch trên giấy thành hành động thực tế trong toàn bộ tổ chức. Yếu tố con người và sự phối hợp đóng vai trò trung tâm trong giai đoạn này.

Truyền thông rõ ràng và nhất quán là chìa khóa thành công. Kế hoạch chiến lược, các mục tiêu lớn, và tầm nhìn chung cần được truyền đạt một cách hiệu quả đến mọi nhân viên trong tổ chức.

Việc này không chỉ giúp mọi người hiểu rõ định hướng chung mà còn nhận thức được vai trò và sự đóng góp cụ thể của mình vào bức tranh lớn. Khi nhân viên hiểu “tại sao” và “làm thế nào” công việc của họ liên kết với mục tiêu chiến lược, họ sẽ có động lực và sự gắn kết cao hơn.

Song song với truyền thông, việc phân công trách nhiệm cụ thể và xác định rõ  trách nhiệm giải trình cho từng nhiệm vụ, sáng kiến trong kế hoạch là rất quan trọng. Mỗi cá nhân, mỗi bộ phận cần biết rõ họ chịu trách nhiệm cho kết quả nào và báo cáo tiến độ ra sao. Điều này đảm bảo rằng không có nhiệm vụ nào bị bỏ sót và mọi người đều hành động với ý thức trách nhiệm cao nhất.

Mỗi bộ phận cần biết rõ họ chịu trách nhiệm cho kết quả nào và báo cáo tiến độ ra sao

Để việc triển khai không chỉ là những nỗ lực rời rạc, kế hoạch chiến lược cần được tích hợp một cách tự nhiên vào hoạt động hàng ngày của tổ chức. Các mục tiêu chiến lược nên được phản ánh trong mục tiêu công việc của từng bộ phận và cá nhân, trong các quy trình làm việc và cả trong cách đánh giá hiệu suất.

Hỗ trợ cho quá trình triển khai và theo dõi, các nền tảng quản lý công việc như Asana có thể đóng vai trò hữu ích. Những công cụ này giúp phân công nhiệm vụ, theo dõi tiến độ, quản lý tài nguyên và tạo điều kiện cho sự cộng tác giữa các nhóm một cách trực quan và hiệu quả hơn. Tuy nhiên, cần nhớ rằng công nghệ chỉ là phương tiện hỗ trợ, yếu tố quyết định vẫn là sự cam kết, phối hợp và nỗ lực của con người trong việc thực thi kế hoạch.

2.5. Bước 5: Giám sát, đánh giá & Điều chỉnh

Quá trình lập kế hoạch chiến lược không dừng lại sau khi triển khai. Bước thứ năm này là một giai đoạn liên tục gồm giám sát, đánh giá và điều chỉnh nhằm đảm bảo kế hoạch luôn phù hợp và hiệu quả trong môi trường kinh doanh luôn thay đổi.

Việc giám sát bao gồm theo dõi định kỳ các KPIs đã xác định để nắm bắt tiến độ và các vấn đề phát sinh. Tiếp đó, hoạt động đánh giá diễn ra qua các buổi rà soát chiến lược định kỳ, nơi kết quả được phân tích, so sánh với mục tiêu và hiệu quả tổng thể được xem xét (có thể sử dụng các khung như BSC hay Strategy Map để hỗ trợ).

Cuối cùng, sự điều chỉnh thể hiện tính linh hoạt cần thiết, khi môi trường kinh doanh thay đổi, kế hoạch cần được cập nhật và sửa đổi để luôn phù hợp và hướng tới mục tiêu dài hạn. Đây là một vòng lặp cải tiến liên tục, giúp tổ chức không chỉ bám sát mục tiêu mà còn linh hoạt ứng phó với mọi biến động.

Điều chỉnh là yếu tố thể hiện sự năng động của strategic planning.

3. Xu hướng hiện đại trong lập kế hoạch chiến lược

Quá trình strategic planning (lập kế hoạch chiến lược) không còn là một bài tập hoạch định cố định, diễn ra định kỳ vài năm một lần. Dưới tác động của công nghệ, sự thay đổi nhanh chóng của thị trường và nhận thức xã hội, các xu hướng mới đang định hình lại cách các tổ chức tiếp cận và thực hiện lập kế hoạch chiến lược. Hiểu rõ những xu hướng này giúp doanh nghiệp xây dựng những kế hoạch phù hợp và hiệu quả hơn trong bối cảnh hiện đại:

• Linh hoạt và thích ứng: Trong một thế giới biến động không ngừng, khả năng linh hoạt và thích ứng trở thành yếu tố sống còn. Strategic planning hiện đại không còn tạo ra những kế hoạch cứng nhắc, dài hạn mà thay vào đó tập trung xây dựng các khung chiến lược linh hoạt, cho phép tổ chức nhanh chóng xoay trục, thay đổi hướng đi khi cần thiết để ứng phó với thay đổi hoặc nắm bắt cơ hội mới. Quy trình đánh giá và điều chỉnh chiến lược diễn ra thường xuyên hơn.
• Chuyển đổi số sâu rộng: Công nghệ số không còn là yếu tố hỗ trợ mà đã trở thành cốt lõi của chiến lược. Chuyển đổi số được tích hợp sâu vào strategic planning, từ việc tận dụng AI (trí tuệ nhân tạo) và phân tích dữ liệu để đưa ra dự báo chính xác hơn, cá nhân hóa trải nghiệm khách hàng, tối ưu hóa quy trình vận hành, đến việc phát triển các mô hình kinh doanh số hoàn toàn mới.
• Bền vững và Tiêu chí ESG: Các vấn đề về môi trường, xã hội và quản trị (ESG) ngày càng trở nên quan trọng. Các tổ chức đang tích hợp tính bền vững và các mục tiêu ESG vào chiến lược cốt lõi của mình, không chỉ để đáp ứng yêu cầu pháp lý hay kỳ vọng của xã hội mà còn nhận thấy đây là cơ hội để xây dựng thương hiệu uy tín, thu hút nhân tài và tạo ra giá trị dài hạn.
• Văn hóa tổ chức & gắn kết Nhân viên: Nhận thức về vai trò của văn hóa tổ chức và sự gắn kết của nhân viên trong việc thực thi chiến lược ngày càng tăng. Một chiến lược thành công cần được xây dựng dựa trên nền tảng văn hóa phù hợp và sự đồng lòng, cam kết của đội ngũ. Do đó, strategic planning hiện đại chú trọng hơn đến việc xây dựng văn hóa hỗ trợ chiến lược và thu hút sự tham gia của nhân viên ngay từ giai đoạn hoạch định.
• Hoạch định dựa trên dữ liệu: Việc thu thập, phân tích và diễn giải dữ liệu một cách hiệu quả giúp tổ chức đưa ra các quyết định chiến lược chính xác hơn, hiểu rõ hơn về khách hàng và thị trường, cũng như đo lường hiệu quả thực thi một cách khách quan.

Hoạch định dựa trên dữ liệu giúp tổ chức đưa ra các quyết định chiến lược chính xác hơn

Nắm bắt và tích hợp những xu hướng này vào quy trình strategic planning sẽ giúp các tổ chức không chỉ tồn tại mà còn phát triển mạnh mẽ trong môi trường kinh doanh đầy thử thách và cơ hội của tương lai.

4. Những rào cản phổ biến và cách khắc phục

Quá trình lập kế hoạch chiến lược không phải lúc nào cũng suôn sẻ. Nhiều tổ chức phải đối mặt với các thách thức và rào cản có thể làm giảm hiệu quả hoặc thậm chí khiến kế hoạch thất bại. Nhận diện sớm các vấn đề phổ biến và chuẩn bị giải pháp khắc phục là điều cần thiết.

Dưới đây là bảng tổng hợp một số rào cản thường gặp và gợi ý cách vượt qua:

Việc chủ động nhận diện và giải quyết các thách thức này sẽ giúp tăng cường đáng kể khả năng thành công của quá trình strategic planning và implementation (triển khai) chiến lược trong tổ chức.

5. Các câu hỏi liên quan

5.1. Làm sao để toàn đội ngũ đồng lòng với kế hoạch chiến lược?

Để đạt được sự đồng thuận và cam kết từ toàn đội ngũ, chìa khóa nằm ở sự tham gia và truyền thông hiệu quả. Hãy thu hút sự đóng góp ý kiến từ các cấp bậc khác nhau trong quá trình xây dựng kế hoạch. Quan trọng hơn, cần truyền đạt rõ ràng không chỉ mục tiêu mà còn cả lý do đằng sau chiến lược, những lợi ích mà nó mang lại cho tổ chức và cho chính nhân viên.

Việc liên kết rõ ràng các mục tiêu cá nhân và mục tiêu bộ phận với mục tiêu chung của tổ chức sẽ tạo ra sự thống nhất và thúc đẩy sự gắn kết của nhân viên, giúp mọi người cùng nhìn về một hướng.

5.2. Những sai lầm phổ biến cần tránh khi thực hiện strategic planning là gì?

Một số sai lầm thường gặp trong quy trình lập kế hoạch chiến lược có thể làm giảm hiệu quả bao gồm:

• Sa đà vào phân tích mà không chuyển hóa thành kế hoạch hành động cụ thể.
• Đặt ra các mục tiêu phi thực tế hoặc không đo lường được.
• Xây dựng một kế hoạch quá cứng nhắc, thiếu sự linh hoạt để thích ứng với thay đổi
• Thiếu sự tham gia hoặc cam kết thực sự từ các bên liên quan chủ chốt, đặc biệt là ban lãnh đạo và những người trực tiếp thực thi.

5.3. Doanh nghiệp vừa và nhỏ (SMEs) có cần lập kế hoạch chiến lược không?

Câu trả lời chắc chắn là có. Mặc dù quy mô và nguồn lực có thể hạn chế hơn so với các tập đoàn lớn, strategic planning lại càng trở nên quan trọng đối với SMEs. Quy trình có thể được tinh gọn cho phù hợp, nhưng những lợi ích cốt lõi như việc xác định định hướng rõ ràng, tập trung nỗ lực và tối ưu hóa phân bổ nguồn lực hạn chế là vô cùng cần thiết.

Một kế hoạch chiến lược tốt giúp SMEs đưa ra quyết định sáng suốt hơn, tận dụng cơ hội và xây dựng nền tảng cho sự phát triển bền vững thay vì chỉ giải quyết các vấn đề ngắn hạn.

Doanh nghiệp vừa và nhỏ (SMEs) cần lập kế hoạch chiến lược

5.4. Nên thực hiện Strategic Planning bao lâu một lần?

Không có quy tắc cứng nhắc, nhưng một chu kỳ lập kế hoạch chiến lược điển hình thường kéo dài từ 3 đến 5 năm. Quan trọng hơn là việc xem xét và cập nhật kế hoạch một cách thường xuyên. Nhiều tổ chức thực hiện rà soát hàng năm để đánh giá tiến độ và điều chỉnh mục tiêu cho năm tiếp theo, kết hợp với các buổi kiểm tra hàng quý để theo dõi sát sao hơn và đảm bảo sự linh hoạt.

5.5. Những ai nên tham gia vào quá trình Strategic Planning?

Quá trình này thường được dẫn dắt bởi ban lãnh đạo cấp cao. Một ủy ban lập kế hoạch chiến lược chuyên trách, bao gồm đại diện từ các bộ phận chủ chốt, thường được thành lập để điều phối. Tuy nhiên, để kế hoạch thực sự hiệu quả và được chấp nhận rộng rãi, việc thu thập ý kiến đóng góp từ nhiều cấp bậc nhân viên và các bên liên quan khác là rất quan trọng.

5.6. Sự khác biệt cốt lõi giữa Strategic Plan và Business Plan là gì?

Sự khác biệt chính nằm ở mục đích, khung thời gian, và mức độ chi tiết. Strategic Plan tập trung vào định hướng dài hạn (3-5 năm), xác định tầm nhìn và mục tiêu chiến lược tổng thể. Ngược lại, Business Plan (kế hoạch kinh doanh) thường ngắn hạn hơn (1-3 năm), đi sâu vào chi tiết hoạt động, tài chính, marketing cụ thể để đạt mục tiêu ngắn hạn hoặc phục vụ mục đích kêu gọi vốn. Strategic Plan định hướng cho Business Plan.

5.7. Làm thế nào để Strategic Plan được thực thi mạnh mẽ?

Để tránh tình trạng kế hoạch chỉ nằm trên giấy, cần tập trung mạnh vào giai đoạn triển khai. Điều này đòi hỏi sự cam kết mạnh mẽ từ lãnh đạo, truyền thông hiệu quả đến toàn bộ tổ chức về mục tiêu và vai trò của mỗi người. Quan trọng không kém là việc thiết lập cơ chế giám sát tiến độ qua KPIs và đánh giá định kỳ để kịp thời điều chỉnh khi cần thiết, biến kế hoạch thành hành động thực tế và kết quả đo lường được.

Cần tập trung mạnh tiến độ dự án thông qua KPI

Xem thêm:

• Media Kit là gì? Vai trò và các thành phần của Media Kit
• Thiết kế sản phẩm là gì? Quy trình tạo nên sản phẩm hoàn hảo
• Brand Marketing là gì? Các hoạt động của tiếp thị thương hiệu

Lập kế hoạch chiến lược (Strategic Planning) là quy trình hệ thống giúp xác định hướng đi, mục tiêu dài hạn và phân bổ nguồn lực tối ưu cho tổ chức. Đây là nền tảng cốt lõi tránh quản lý bị động và lãng phí tài nguyên. Bài viết này cung cấp kiến thức toàn diện về lợi ích và hướng dẫn chi tiết quy trình 5 bước thực tế để xây dựng kế hoạch thành công.

Nếu bạn đang tìm kiếm một đơn vị uy tín cung cấp dịch vụ tư vấn chiến lược thì đừng ngần ngại liên hệ ngay với Think Digital để nhận tư vấn.