Trong môi trường kinh doanh cạnh tranh gay gắt, nghiên cứu thị trường đóng vai trò quan trọng giúp doanh nghiệp đưa ra quyết định sáng suốt, giảm thiểu rủi ro và tối ưu hóa chiến lược. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn cái nhìn toàn diện về nghiên cứu thị trường, bao gồm khái niệm, vai trò, quy trình 7 bước chuẩn chỉnh và các phương pháp nghiên cứu hiệu quả trong bối cảnh thời đại số hiện nay.
Nghiên cứu thị trường (Marketing Research) là quá trình thu thập, phân tích và diễn giải thông tin một cách có hệ thống về thị trường, sản phẩm, khách hàng và đối thủ cạnh tranh để hỗ trợ doanh nghiệp đưa ra quyết định kinh doanh hiệu quả, giảm thiểu rủi ro và nắm bắt cơ hội.
Nghiên cứu thị trường là quá trình thu thập, phân tích thông tin về thị trường
Nghiên cứu thị trường mang lại lợi ích to lớn và giúp doanh nghiệp tránh được những hậu quả nghiêm trọng khi bỏ qua. Dưới đây là phân tích chi tiết về hai vấn đề cốt lõi này.
Nghiên cứu thị trường giúp thấu hiểu khách hàng và có chiến lược hiệu quả
Nghiên cứu thị trường là hoạt động cần được thực hiện định kỳ và đặc biệt quan trọng trong những thời điểm then chốt của quá trình kinh doanh. Dưới đây là những thời điểm doanh nghiệp cần tiến hành nghiên cứu thị trường để đảm bảo đưa ra quyết định đúng đắn và kịp thời.
Nghiên cứu thị trường trước khi khởi nghiệp kinh doanh để hạn chế tổn thất
Nghiên cứu thị trường sơ cấp là quá trình thu thập dữ liệu trực tiếp từ nguồn ban đầu, tức là doanh nghiệp tự tiến hành thu thập dữ liệu mới hoàn toàn, chưa từng được công bố trước đó, thông qua các phương pháp như khảo sát, phỏng vấn, quan sát, thử nghiệm.
Nghiên cứu thị trường thứ cấp là quá trình sử dụng dữ liệu đã có sẵn, đã được thu thập và công bố bởi các tổ chức, cá nhân khác (ví dụ: các báo cáo ngành, số liệu thống kê, bài báo, dữ liệu từ các cơ quan chính phủ, tổ chức nghiên cứu thị trường).
Sau khi đã xác định được loại hình nghiên cứu, doanh nghiệp cần lựa chọn phương pháp nghiên cứu phù hợp để thu thập thông tin cần thiết. Dưới đây là các phương pháp nghiên cứu thị trường phổ biến, hiệu quả, được nhiều doanh nghiệp áp dụng.
Phương pháp này tập trung theo dõi, ghi nhận hành động thực tế của khách hàng khi mua sắm, sử dụng sản phẩm. Quan sát có thể thực hiện trực tiếp tại điểm bán hoặc gián tiếp qua camera, thiết bị theo dõi. Ưu điểm là cung cấp dữ liệu khách quan, phản ánh đúng hành vi tự nhiên. Tuy nhiên, phương pháp này khó nắm bắt được động cơ, suy nghĩ và thái độ bên trong của khách hàng.
Phỏng vấn trực tiếp là quá trình trao đổi trực tiếp giữa người phỏng vấn và người được phỏng vấn, có thể là cá nhân hoặc nhóm nhỏ. Phương pháp này giúp thu thập thông tin chi tiết, chuyên sâu về suy nghĩ, cảm nhận và kinh nghiệm của khách hàng nhưng tốn thời gian, chi phí và phụ thuộc vào kỹ năng của người phỏng vấn.
Phỏng vấn trực tiếp giúp thu thập thông tin chi tiết và chuyên sâu
Phỏng vấn chuyên sâu là cuộc phỏng vấn trực tiếp 1-1, thường kéo dài từ 30 phút đến hơn một tiếng, nhằm đi sâu tìm hiểu một chủ đề cụ thể, khám phá suy nghĩ, quan điểm, thái độ và kinh nghiệm cá nhân của người được phỏng vấn. Phương pháp này đòi hỏi người phỏng vấn phải có kỹ năng đặt câu hỏi, lắng nghe và dẫn dắt tốt.
Thảo luận nhóm là hình thức thảo luận có người điều phối, thường gồm 6-10 người tham gia, cùng bàn luận về một chủ đề, sản phẩm hoặc dịch vụ. Phương pháp này giúp thu thập ý kiến đa dạng, khuyến khích tương tác, tạo ra ý tưởng mới và hiểu rõ hơn về quan điểm chung. Tuy nhiên, kết quả có thể bị ảnh hưởng bởi ý kiến cá nhân nổi trội và đòi hỏi người điều phối có kỹ năng tốt.
Thảo luận nhóm giúp thu thập ý kiến đa dạng
Khảo sát bằng cách gửi bảng hỏi đến người tham gia qua email. Đây là phương pháp tiết kiệm chi phí, tiếp cận được nhiều đối tượng ở các khu vực khác nhau. Tuy nhiên, tỷ lệ phản hồi thường thấp và người tham gia có thể trả lời thiếu nghiêm túc. Để tăng hiệu quả, email cần chuyên nghiệp, tiêu đề thu hút và bảng hỏi cần ngắn gọn, dễ hiểu.
Khảo sát trực tuyến được thực hiện qua internet, người tham gia trả lời bảng hỏi trên nền tảng web hoặc ứng dụng di động. Các công cụ như Google Forms, SurveyMonkey, Typeform hỗ trợ thiết kế, thu thập và phân tích dữ liệu.
Ưu điểm của phương pháp này là tốc độ nhanh, chi phí thấp, tiếp cận rộng và dễ xử lý dữ liệu, nhưng cũng có hạn chế về việc khó kiểm soát đối tượng tham gia và chất lượng câu trả lời.
Khảo sát trực tuyến có chi phí thấp và tiếp cận rộng rãi đối tượng
Thử nghiệm là phương pháp đưa sản phẩm/dịch vụ mới vào môi trường thực tế, giới hạn trong một nhóm khách hàng hoặc khu vực nhất định để kiểm tra phản ứng thị trường, thu thập phản hồi thực tế và đánh giá tiềm năng thành công trước khi tung sản phẩm ra thị trường đại trà, giúp giảm thiểu rủi ro.
Thời đại số mở ra các phương pháp nghiên cứu mới, tận dụng dữ liệu lớn và nền tảng trực tuyến.
Theo dõi mạng xã hội giúp lắng nghe và thấu hiểu khách hàng
Để đạt được hiệu quả tối ưu, nghiên cứu thị trường cần được thực hiện theo một quy trình bài bản, khoa học. Dưới đây là quy trình nghiên cứu thị trường chuẩn, gồm các bước được sắp xếp logic, giúp doanh nghiệp triển khai nghiên cứu một cách có hệ thống.
Để bắt đầu, doanh nghiệp cần xác định rõ ràng vấn đề mình đang gặp phải và mục tiêu cụ thể muốn đạt được thông qua việc nghiên cứu. Vấn đề nghiên cứu có thể xuất phát từ những thách thức trong kinh doanh, những biến động của thị trường hoặc nhu cầu phát triển sản phẩm mới. Mục tiêu nghiên cứu cần cụ thể, đo lường được và gắn liền với vấn đề đã xác định.
Ví dụ, vấn đề có thể là doanh số bán hàng sụt giảm và mục tiêu nghiên cứu là xác định nguyên nhân dẫn đến tình trạng này.
Sau khi đã xác định được vấn đề và mục tiêu, bước tiếp theo là tiến hành thu thập dữ liệu. Doanh nghiệp có thể lựa chọn thu thập dữ liệu sơ cấp hoặc sử dụng dữ liệu thứ cấp hay kết hợp cả hai. Việc lựa chọn phương pháp thu thập dữ liệu nào phụ thuộc vào mục tiêu nghiên cứu, nguồn lực của doanh nghiệp và tính chất của thông tin cần thu thập.
Dữ liệu sau khi được thu thập sẽ ở dạng thô và cần được xử lý, phân tích để trở thành thông tin hữu ích. Quá trình này bao gồm việc tổng hợp, phân loại dữ liệu, sử dụng các công cụ thống kê, phần mềm chuyên dụng (như Excel, SPSS, R) để tính toán, phân tích và tìm ra các mối liên hệ, xu hướng. Mục tiêu của bước này là biến dữ liệu thô thành thông tin có giá trị, phục vụ cho việc ra quyết định.
Dựa trên những thông tin đã phân tích, doanh nghiệp tiến hành xây dựng chân dung khách hàng mục tiêu. Chân dung khách hàng là một hồ sơ mô tả chi tiết về khách hàng lý tưởng, bao gồm các thông tin về nhân khẩu học (tuổi, giới tính, nghề nghiệp, thu nhập), tâm lý học (sở thích, lối sống, giá trị quan), hành vi mua sắm (thói quen mua hàng, tần suất mua, kênh mua hàng),…
Việc phác họa rõ nét chân dung khách hàng giúp doanh nghiệp thấu hiểu sâu sắc hơn về đối tượng mục tiêu, từ đó xây dựng chiến lược kinh doanh và marketing phù hợp.
Bên cạnh việc hiểu rõ khách hàng, doanh nghiệp cũng cần phân tích đối thủ cạnh tranh để xác định vị thế của mình trên thị trường. Phân tích đối thủ bao gồm việc đánh giá điểm mạnh, điểm yếu, chiến lược sản phẩm, giá cả, kênh phân phối, hoạt động marketing của các đối thủ cạnh tranh trực tiếp và gián tiếp.
Qua đó, doanh nghiệp có thể học hỏi từ điểm mạnh của đối thủ, khắc phục những điểm yếu của mình và tìm ra lợi thế cạnh tranh riêng.
Dựa trên những dữ liệu đã phân tích về thị trường, khách hàng, đối thủ cạnh tranh, cùng với việc xem xét các yếu tố kinh tế, chính trị, xã hội, công nghệ, doanh nghiệp tiến hành dự báo xu hướng phát triển của thị trường trong tương lai. Việc dự báo giúp doanh nghiệp chủ động điều chỉnh chiến lược kinh doanh, đón đầu xu hướng và duy trì lợi thế cạnh tranh.
Bước cuối cùng là tổng hợp toàn bộ quá trình nghiên cứu thành một báo cáo hoàn chỉnh, trình bày kết quả một cách rõ ràng, súc tích và đưa ra các đề xuất, kiến nghị cụ thể cho doanh nghiệp.
Báo cáo cần nêu bật được những phát hiện quan trọng từ dữ liệu, đồng thời đề xuất các giải pháp, chiến lược hành động dựa trên những phát hiện đó. Báo cáo nghiên cứu thị trường là cơ sở quan trọng để doanh nghiệp đưa ra các quyết định kinh doanh đúng đắn và hiệu quả.
Quy trình nghiên cứu thị trường hiệu quả
Để nâng cao hiệu quả và tiết kiệm chi phí cho quá trình nghiên cứu thị trường, doanh nghiệp có thể tận dụng các công cụ và nguồn lực hỗ trợ sẵn có. Dưới đây là một số công cụ và nguồn lực phổ biến, hữu ích trong việc thu thập, phân tích dữ liệu và cung cấp thông tin thị trường.
Công cụ khảo sát trực tuyến:
Phần mềm phân tích dữ liệu:
Phần mềm R là ngôn ngữ lập trình giúp phân tích dữ liệu mạnh mẽ
Công cụ phân tích mạng xã hội:
Báo cáo ngành và dữ liệu thị trường:
Báo cáo ngành và dữ liệu thị trường từ các công ty cung cấp uy tín
Thời đại số với sự bùng nổ của công nghệ và internet đã mang đến cho nghiên cứu thị trường cả những thách thức và cơ hội mới. Doanh nghiệp cần nhận thức rõ những thay đổi này để thích ứng và tận dụng tối đa lợi thế của nghiên cứu thị trường trong bối cảnh mới.
Thị trường biến đổi nhanh chóng đòi hỏi doanh nghiệp phải cập nhật liên tục
Nghiên cứu thị trường là công cụ thiết yếu giúp doanh nghiệp đưa ra quyết định kinh doanh dựa trên dữ liệu, giảm thiểu rủi ro và nắm bắt cơ hội. Bằng cách thấu hiểu khách hàng, đối thủ và xu hướng thị trường, doanh nghiệp có thể xây dựng chiến lược hiệu quả, tăng cường lợi thế cạnh tranh và hướng tới phát triển bền vững. Đầu tư vào nghiên cứu thị trường chính là đầu tư cho tương lai của doanh nghiệp.
Xem thêm:
(+84) 289-995-9788 - ex 1
[email protected]
Zalo OA
Headquarter: 06, 2C - Phu My Street, District 7, Ho Chi Minh City
Office: 07 Tran Doan Khanh Street, Da Kao Ward, District 1, Ho Chi Minh City
_ About us
© All Copyright 2024 by THINKDIGITAL
Our mission is to build an ecosystem of digital products & services to help customers be more innovative, effective, successful in Marketing & Sales.
Chúng tôi mang lại những giải pháp toàn diện từ tư vấn chiến lược, đến triển khai hoạt động truyền thông và ứng dụng công nghệ
Strategy Planning
Creative Production
IMC Campaign
Media Booking
Digital Marketing
Media Booking Platform
Strategy Execution Platform
Learning Management Tool
AI Applications